* Vaste Planten *

Vaste planten onderscheiden zich van andere gewassen in de tuin doordat ze in de winter bovengronds afsterven om het jaar daarop vervolgens weer uit te groeien. Er zijn natuurlijk uitzonderingen maar die bevestigen ook hier alleen maar de regel. Het begrip vaste plant is plaatsgebonden. Dat lijkt een open deur intrappen maar het “vaste plantje” dat u van een tuincentrum meenam en het jaar daarop niet meer bovenkwam hoorde waarschijnlijk thuis in een subtropisch gebied en is om die reden ook ondergronds afgestorven. Wij hebben niets tegen tuincentra, wij vinden alleen dat vaste planten hier na de winter weer boven moeten komen.

Dat vaste planten uit een extreem koud klimaat het hier dus wel zullen redden lijkt ook wel op het intrappen van dezelfde open deur maar dat hoeft niet zo te zijn. Wij hebben hier namelijk bepaald geen prettig klimaat voor veel vaste planten die toch behoorlijk wat vorst kunnen verdragen.

Als eind februari het zonnetje doorbreekt denken veel van die planten dat het met de winter gedaan is en gaan ijverig aan de groei. En dan roert maart hier zijn staart en na de zoveelste groeipoging geeft aprilletje zoet zomaar een witte hoed. Tegen de tijd dat elke vogel een ei legt heeft het "winterharde" vaste plantje het loodje gelegd.

Soms zijn dingen toch iets ingewikkelder dan ze lijken. Dat is precies wat ons zo fascineert aan vaste planten!

Vaste planten vormen zonder enige twijfel de belangrijkste plantengroep in de tuin. Wij vinden dit tevens het meest dynamische gewas dat in een tuin te vinden is. Natuurlijk zijn er de éénjarigen die heel spectaculair in één seizoen van kiemplantje af tot bloei komen en zaad zetten. Tweejarigen plakken er nog een winter tussen en de winterannuel staat hier als grensgeval min of meer tussenin. Geen plant kan echter tippen aan de dynamiek van vaste planten.

In de herfst sterven de bovengrondse delen af en gaan als staketsels de winter door, restanten van wat eens in de zomer stond te pronken. Wie er oog voor heeft ziet ook hier nog schoonheid in. Er zijn zeker planten die in de winter nog zeer aantrekkelijk zijn, echter in een geheel andere vorm dan die in het groeiseizoen.

Begin maart beleeft de aftakeling zo’n beetje het hoogtepunt en gaan we de borders schonen. Als in het voorjaar de vaste planten vervolgens weer groter en voller uitlopen dan het jaar ervoor, beleven we het meest dynamische moment in de tuin. Opnieuw worden de borders “gevuld” met een assortiment en combinaties als nooit tevoren want elk tuinseizoen is weer anders, elk jaar hebben we weer een andere tuin!

De ideale vaste plant:

Daar kunnen we kort over zijn want die bestaat niet. Toch is hier veel vraag naar. Onze zuiderburen schijnen de ideale kamerplant te hebben gevonden maar we moeten er niet aan denken om de vensterbank vol Sansevieria’s te zetten.

De categorie mooi maar lastig is opvallend groot. Schoonheden die met geen dozijn tonkinstokken overeind te houden zijn. Beauty’s die al na 14 dagen het toppunt van lelijkheid zijn. Veeleisende sterren die in de zomer graag koel willen staan, niet te droog, in de luwte en niet te nat in de winter.
Iedere tuinliefhebber met enige ervaring kan dit lijstje verder aanvullen.

Er zijn maar weinig mooie tuinplanten die echt aan hun lot overgelaten kunnen worden. De ideale plant heeft ook onmogelijke eigenschappen. Klanten die vragen om planten die de hele zomer bloeien, sturen we door naar de droogbloemenhandel. Planten boven een meter die nooit omwaaien zijn er niet hoewel een Chelone toch wel erg stevig is. Wij moeten alleen niet denken aan een tuin vol Chelones….
Er is geen plant zo bont of er zit wel een vlekje aan!

Het vaste planten assortiment is enorm en nog steeds in beweging. Nieuwe soorten worden nog regelmatig in het wild ontdekt en wereldwijd zijn veel kwekers naarstig op zoek naar nieuwe cultivars. Niet altijd zijn die nieuwe soorten en cultivars geschikt voor ons klimaat.

De enorme vaste planten collectie van Engeland is beroemd maar ook berucht omdat een fors deel de winter hier niet zal overleven. Vooral Mien Ruys heeft hier veel zinvol selectiewerk gedaan waarbij het grote Engelse aanbod getoetst werd op geschiktheid voor ons klimaat. Ondanks dit gegeven blijft de verleiding natuurlijk groot om mooie nieuwe soorten aan te schaffen waar we zo onze twijfels over hebben. We proberen heel wat uit maar zien toch het bakje met labels van planten die niet meer onder ons zijn elk jaar een beetje voller worden.

De vraag naar iets nieuws zal echter altijd wel groter blijven dan wat de kweker aan betrouwbaar materiaal kan aanleveren. Gelukkig blijft er nog heel veel moois over.

Veel kijkplezier in de Vaste Planten Catalogus!